niedziela, 14 lipca 2024

170. rocznica urodzin Jacka Malczewskiego

 

Na brązowym tle umieszczono na środku górnej części postu tytuł: 170. rocznica urodzin Jacka Malczewskiego. Pod tytułem znajduje się pierwszy akapit tekstu: Jacek Malczewski urodził się 14 lipca 1854 r. jako drugie z pięciorga dzieci Juliana i Marii z Korwin-Szymanowskich w Radomiu. Malczewscy byli rodziną szlachecką wywodzącą się Tarnawa i od wieków była związana z ziemią radomską. Za tym przemawia jeszcze dziś jedna z dzielnic miasta - Malczew. Do 13 roku życia wychował się wraz z siostrami Bronisławą (1852-1929) i Heleną (1860-1933). Jego ojciec był generalnym sekretarzem Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego guberni radomskiej. Był pasjonatem literatury i sztuki oraz członkiem krakowskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych. Zamiłowanie do sztuki i fascynację twórczością Juliusza Słowackiego przekazał synowi. Rodzinne wieczory były wypełnione śpiewem, muzyką i czytaniem poezji. Po prawej stronie akapitu znajduje się portret Władysława Reymonta autorstwa Jacka Malczewskiego z 1905 r. Postać noblisty w pozycji stojącej na froncie obrazu, osadzona jest na tle wsi. W tle widoczne są wielskie chaty z dachami z siana. Tuż za Reymontem po jego prawej, a lewej stronie widza, znajduje się kurnik z brązowymi i białymi kurami i indykami. Obok niego z jego lewej, a z prawej stronie widza na stosie gałęzi przechadza się grupa siedmiu kuropatw. Władysław Reymont jest odwrócony prosto do widza i patrzy mu dumnie i poważnie w oczy. Noblista ma krótkie, ale bujne jasnobrązowe włosy, starannie przystrzyżony wąsik na szpic przystrzyżoną bródkę. Na nosie nosi charakterystyczne na te czasy druciane okulary z mostkiem na nosie. Odziany jest w przyległy do ciała elegancki jasnooliwkowy, zawiązany w pasie płaszcz z odchylającymi się klapami przy kołnierzu. Spod płaszcza przy kołnierzu i mankietach wyłaniają się fragmenty czarnego garnituru i białej koszuli z kołnierzem i czarna nienagannie związana czarna muszka. Mam na piersi krzyżowane ramiona, a w prawej dłoni z widoczną złotą obrączką, trzyma zielony notatnik. W prawym górnym rogu portretu umieszczono ornament białego kwiatuszka, a pod obrazem znajduje się tekst: Słynny portret autorstwa Malczewskiego Władysława Reymonta z 1905 r. Następnie kolejny akapit tekstu: Z powodu rusyfikacji radomskiego, odesłano Jacka w 1867 r. do dworu jego wujka Feliksa Kraczewskiego w Wielgiem, gdzie rolę jego mentora pełnił nauczyciel Adolf Dygasiński. Wprowadził on Jacka w świat przyrody i uwrażliwił na piękno i poszczególnych przejawów, symbiozy świata ludzi z naturą. Dzięki pobytowi w Wielgiem i nauczycielowi, odkrył nie tylko swą fascynację przyrodą, folklorem, ale wzbogacił się też o najważniejszy aspekt bycia wybitnym artystą, jego wyobraźnię. W sierpniu 1871 r. przeprowadza się do Krakowa, w celu rozpoczęcia nauki w gimnazjum św. Jacka. Z początkiem 1872 r. rozpoczął naukę malarstwa u Leona Piccarda, a rysunku u Floriana Cynka. W lutym 1873 r. zapisał się do krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych. W 1876 r. wyjechał do Paryża, gdzie dostał się do pracowni Ernesta Lehmanna w École des Beaux-Arts. Natchniony impresjonizmem, warsztatem rysownika, pewny swojej drogi, wrócił jesienią 1877 r., z powodu wyczerpania środków finansowych, do Krakowa by następnie zerwać z malarstwem historycznym Matejki i wybrać samodzielną drogę artystyczną. Po lewej stronie postu pomiędzy drugim akapitem tekst a trzecim na całą szerokość trzeciego akapitu tekstu umieszczono postać Jacka Malczewskiego z paletą, autoportretu Malczewskiego z paletą I, z 1892 r. Artysta, ma bardzo krótko ścięte włosy, wąski i brodę w kolorze ciemnego brązu. Nonszalancko patrzący w stronę widza artysta nosi grafitowy garnitur z spodniami, z dopasowaną w tym samym kolorze kamizelkę na guziki i białą, przy szyi rozpiętą, białą koszulę. Prawą dłoń ma schowaną w kieszeni, a w lewej trzyma profesjonalnie czystą, brązową, paletę malarską z otworem na kciuk i trzy czyste duże pędzle szczecinowe. Obok jego postaci z prawej strony znajduje się trzeci akapit tekstu: W latach 80. XIX w., kiedy jego sztuka przynosiła już finansowe zyski, ponownie wyjeżdżał do Paryża, Monachium i Wiednia. Podróżował także do Włoch. Jako rysownik - dokumentalista wziął w 1884r. udział w archeologicznej wyprawie organizowanej przez Karola Lanckorońskiego. Dzięki swojemu wachlarzowi artystycznych inspiracji i impulsów, które czerpał głównie z polskiej sztuki, tradycji oraz folkloru, dopełniając je oryginalnie interpretowanymi motywami mitologicznymi i biblijnymi oraz patriotycznymi wątkami np. cykl “Smierć Ellenai” bohaterki poematu Juliusza Słowackiego “Anhelli”, stał się głównym przedstawicielem symbolizmu. Jednym z najbardziej znanych obrazów Malczewskiego jest portret Władysława Reymonta z cyklu jego portretów, z 1905 r. Malczewski był też zasłużony pedagogiem. W latach 1896-1900 i 1910-1921 wykładał w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; w okresie 1912-1914 pełnił funkcję jej rektora tej uczelni. Artysta zmarł 8 października w Krakowie. Bibliografia: Bibliografia: P. Szymalak-Bugajska, M. E. Nosowska, Klan Malczewskich, Wydawnictwo ARKADY, Warszawa 2022. Zdjęcie z Wikipedii Jacek Malczewski: Autoportret z paletą I z 1892 r.

Opracowanie: Karin Wawrzynek

Autor: o

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)