Filia Szczakowa: marca 2025

wtorek, 25 marca 2025

Adalbert Czerny (1863-1941) z cyklu "Związani ze Szczakową”

Na tle starej mapy Szczakowej po lewej stronie postu, znajduje się portret profesora nauk medycznych w zakresie pediatrii Adalberta Czernyego z 1904 r. 41- letni Czerny, przedstawiony w kitlu lekarskim patrzy wprost na widza. Charakterystyczną cechą jego wizerunku jest nienaganne odzianie z muszką, skrupulatnie przystrzyżony wąsik i krótkie falujące włosy. Pod czarno- białym zdjęciem umieszczono tytuł cyklu „Związani ze Szczakową”. Natomiast po prawej stronie na jasnoróżowym tle umieszczono w górnym prawym rogu okrągły kalendarz miesiąca marzec na 2025 r. datę urodzin Adalberta Czernyego 25 marca zatacza się szare animowane kółeczko. Nieco obok danego kalendarza po lewej stronie znajduje się tekst: Adalbert Czerny (1863-1941) Austriacki pediatra, czeskiego pochodzenia, założyciel międzynarodowej Szkoły Pediatrycznej przy berlińskiej Klinice Uniwersyteckiej Charité, autor licznych książek medycznych na temat wychowania oraz odżywiania niemowląt i dzieci, twórca pojęcia skazy wysiękowej czy tzw. anemii Czerny’ego (alimentarnej anemii niemowlęcej). Adalbert Czerny urodził się 25 marca 1863 r. w Szczakowej. Był jedynym synem z czworga dzieci inżyniera naczelnego warsztatów austro-węgierskiej Kolei Północnej. Po pięciu latach pobytu w Szczakowej rodzina Czernych przeniosła się najpierw do Wiednia, a następnie do Pilźna, gdzie Adalbert zdał maturę. Natomiast studia medyczne ukończył z tytułem doktora nauk medycznych w 1888 r. na Uniwersytecie Karola w Pradze. Po studiach został asystentem prof. Aloisa Epsteina, ordynatora należącej do Praskiej Klinki Uniwersyteckiej Krajowej Instytucji dla Dzieci Porzuconych (Landesfindelanstalt) w Pradze. Po habilitacji w 1893 r. na temat “Zur Kenntnis der glykogenen und amyloiden Entartung”, został w 1894 r. powołany Uniwersytet Wrocławski, gdzie otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Tam zainicjował i nadzorował budowę wzorcowego Szpitala Dziecięcego i ustanowił pediatrię samodzielną specjalizacją medyczną. W 1903 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Podczas swojego pobytu we Wrocławiu napisał dwa obszerne dzieła na temat fizjologii żywienia, patologii przemiany materii oraz korelacji odżywiania z zachowaniem dzieci. W 1903 r. wprowadził pojęcie medyczne skazy wysiękowej, tworząc nowy obszar badawczy anomalii konstytucyjnych dziecka. Czerny jako pierwszy pediatra skupił na badaniach zjawiska nadpobudliwości dziecka, które dziś jest znane pod pojęciem ADHD. W 1915 r. opublikował pracę Die Entstehung und Bedeutung der Angst im Leben des Kindes (Powstanie i znaczenie lęku w życiu dziecka). Własne spostrzeżenia na temat wychowania dziecka uczynił problemem medycznym i w ten sposób zainicjował rozwój psychologii dziecięcej, innowacyjnej dziedziny wiedzy. W 1910 r. przyjął kierownictwo w nowo wybudowanej Klinice Dziecięcej w Strasburgu. W 1913 r. objął katedrę pediatrii przy Berlińskiej Klinice Uniwersyteckiej Charité, którą kierował przez następne 19 lat, do swojej emerytury w 1932 r. W 1913 r. założył Internationale Pädiatrieschule (Międzynarodową Szkołę Pediatryczną). Był jednym z inicjatorów i pierwszym prezesem założonego 15 maja 1931 r. stowarzyszenia Berliner Gesellschaft für Kinder und Jugendmedizin (Berlińskiego Stowarzyszenia Medycyny Dziecięcej i Młodzieżowej). W latach 1934-1936 pracował w Akademii Medycznej w Düsseldorfie i był dyrektorem tamtejszego szpitala dziecięcego. W 1937 r. ostatecznie wycofał się z życia zawodowego i wrócił do Berlina, gdzie zmarł 3 października 1941 r. Spoczął natomiast 15 października w rodzinnym grobowcu w Pilźnie. Do jego najbardziej znanych dzieł należy dwutomowy poradnik we współautorstwie ze swoim asystentem Arthurem Kellerem “Des Kindes Ernährung, Ernährungsstörungen und Ernährungstherapie” i “Der Arzt als Erzieher des Kindes” (1908). Od 1963 r. przyznaje się nagrodę Adalbert Czerny Preis. Nagroda ta jest corocznie wręczana za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie pediatrii. ibliografia: K. Wawrzynek. Czerny Adalbert Marianus ( 1863-1941 na: https://mbp.jaworzno.pl/jsb/2021/10/19/czerny-adalbert-marianus-1863-1941 (dostęp; 24.03. 2025). W. Gerabek, Biographien; Czerny, Adalbert Marianus na: https://kulturstiftung.org/biographien/czerny-adalbert-marianus-2 ( dostęp. 20.04. 2025)., Zdjęcie Adalbert Czerny: Wikipedia

Opracowanie: Karin Wawrzynek

czwartek, 13 marca 2025

Tylko spróbuj! Spotkanie autorskie z Patrycją Sawiuk!

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie serdecznie zaprasza, 20 marca br. o godz. 17.00, na spotkanie z Patrycją Sawiuk – debiutującą pisarką literatury kobiecej, dziennikarką, redaktorką i graficzką. W trakcie wydarzenia autorka powieści „Tylko spróbuj!” opowie o swojej pierwszej książce, inspiracjach i procesie twórczym. Będzie również czas na pytania od czytelników.

O autorce:
Dla Patrycji Sawiuk słowo jest równie ważne, co obraz. W ciągu dnia zajmuje się pisaniem artykułów i projektowaniem graficznym, a wieczorami tworzy powieści obyczajowe z romantycznym wątkiem w tle. Twierdzi, że pisanie o miłości to marzenie z poziomu serca. Swoje historie kieruje do kobiet, które lubią odkrywać świat zmysłami, smakować życie i przeżywać emocje na nowo. Prywatnie pasjonatka podróży, miłośniczka literatury klasycznej i współczesnej oraz utalentowana cukierniczka.

Podczas spotkania będzie możliwość zakupu książki oraz zdobycia autografu autorki.

źródło: MBP Jaworzno

środa, 5 marca 2025

Ferie jak z baśni

Na tle leśnej polany i okazałego zamku leży na trawie pomiędzy drzewami, otoczona kwiatami i wielka otwarta księga, z której wyłaniają się baśniowe postacie jak dziewczynka w koszuli nocnej ze swoimi gwizdami dukatami, karmiący gołąbki Kopciuszek, Czerwony Kapturek i Kot w butach. Tej całej paradzie przygląda się z zainteresowaniem z boku mała Syrenka. A z zamkowego okna przygląda się temu Roszpunka. Zaś nad zamkiem przemyka zaprzęg Królowej Śniegu i Calineczka na swojej jaskółce.

❄️ Ferie jak z baśni! 📖✨

Tegoroczne ferie były pełne magii, kreatywności i świetnej zabawy! Dzieci tworzyły własne śnieżynki podczas zajęć „Baśniowy czar zimy”, rozwijając swoją wyobraźnię i zdolności manualne. Wspólne quizy, zagadki i gra memory na „Spotkaniu jak z baśni” dostarczyły mnóstwo radości i pozwoliły sprawdzić wiedzę o ulubionych bohaterach bajek.

Nie zabrakło też podróży do świata klasycznych opowieści – podczas głośnego czytania przenieśliśmy się do historii braci Grimm i Charles’a Perrault. 📚🐺👢

Ferie minęły w cudownej, baśniowej atmosferze – pełnej śmiechu, nauki i niezapomnianych przygód!

✨

Na stole rozłożono siedem zakładek z baśniowym motywem plakatu. Na tle leśnej polany i okazałego zamku leży na trawie pomiędzy drzewami, otoczona kwiatami i wielka otwarta księga, z której wyłaniają się baśniowe postacie jak dziewczynka w koszuli nocnej ze swoimi gwizdami dukatami, karmiący gołąbki Kopciuszek, Czerwony Kapturek i Kot w butach. Tej całej paradzie przygląda się z zainteresowaniem z boku mała Syrenka. A z zamkowego okna przygląda się temu Roszpunka. Zaś nad zamkiem przemyka zaprzęg Królowej Śniegu i Calineczka na swojej jaskółce. Drugi motyw zakładek to leśna biblioteka wokół której fruwają książki. Na ścieżce pojawiają się Żabi Król Kopciuszek, Czerwony Kapturek, a na czele Kot w butach. Nad wszystkim panuje lodowa wróżka siedząca w lewej górnej części zakładki. Po zakładkami rozłożono naklejki z różnymi baśniowymi postaciami jak Księżniczka na ziarnie grochu, Brzydkie Kaczątko, Dziewczynka z Zapałkami, Piękna i Bestia, Śpiąca Królewna i Kot w butach, Królowa Śniegu, Kopciuszek i Mała Syrenka. Natomiast wokół zakładek i naklejek ułożono z gry meo=mory różne postacie baśniowe w pary od lewej: Jaś i Małgosia, Śpiąca Królewna, Kopciuszek, Piękna i Bestia, Czerwone Buciki, Muzykanci z Bremy, Królewna Śnieżka, Calineczka, Latający Kuferek, O dzielnym Krawczyku i Królewna Śnieżka

Zdjęcie przedstawia scenę w bibliotece, gdzie bibliotekarka czyta książkę grupie dzieci. Przedszkolaki siedzą przy ustawionych w kształt litery U stołach, zwrócone w stronę czytającej. W tle widać regały wypełnione książkami, a także komputer na biurku. Twarze dzieci zostały zasłonięte rysunkami kwiatów. Pomieszczenie jest jasne i dobrze oświetlone, a atmosfera jest przyjazna.

Na zdjęciu widać grupę małych dzieci siedzących przy drewnianych stołach w bibliotece. Są one zwrócone w stronę bibliotekarki, która stoi z przodu i patrzy na ekran zawieszony na ścianie. Na ekranie wyświetlony jest quiz pt. Baśniowy czar zimy. Dzieci wydają się zainteresowane i skupione na treści. W tle znajdują się regały wypełnione książkami i czasopismami. Pomieszczenie jest jasne i przytulne. Dodatkowo, na zdjęciu widać elementy graficzne – niektóre twarze dzieci zostały zasłonięte rysunkami dinozaurów, w celu ochrony ich tożsamości.

Na zdjęciu widać grupę dzieci siedzących przy drewnianych stołach w bibliotece i wykonujących prace plastyczne. Przedszkolaki tworzą śnieżynki, używając niebieskich kartek, białych wacików kosmetycznych i patyczków higienicznych, które przyklejają klejem w sztyfcie. W tle widać półki z książkami oraz inne dzieci również zajęte pracą. Ich twarze zostały zakryte grafiką kwiatów dla ochrony prywatności. Atmosfera na zdjęciu jest skupiona i kreatywna.

źródło zdjęć własne